"Isku aadka xulalka dhimashada": Waa kuwee xulalkii ugu adkaa taariikhda Koobka Adduunka?

 

Indhaha xulalka qaranka iyo taageerayaashooda ayaa had iyo jeer

Indhaha xulalka qaranka iyo taageerayaashooda ayaa had iyo jeer ku sii jeedda shaxda isku aadka koobka adduunka iyaga oo rejaynaya in ay tartanka ku bilowdaan qaab u sahlaya in ay ku gaadhaan rejadooda iyo hamigooda, balse qaabka uu u dhacay isku aadka ayaa ahaa mid aad uga naxeen dad badan, kadib markii uu soo shaac baxeen koobka adduunka iyo Kooxaha dhimashada

Koob kasta oo adduunka ah, heerarka kooxaha, iyo heerka tartanka iyo xamaasadda dhexdooda ah, way kala duwan yihiin, inkastoo xidhiidhka caalamiga ah ee kubbadda cagta (FIFA) ay isku dayayaan inay u qaybiyaan xulalka u soo baxay heerar si loo helo isku dheelitirnaan inta ugu badan ee suurtogalka ah, laakiin natiijadu mar walba ma noqoto mid ku habboon rejooyinka iyo himilooyinka.

Tartamo badan oo koobka aduunka ah, isku aadka waxa ka soo baxay kooxo adag oo tartan adag galay, kuwaas oo ay ku jiraan kooxaha miisaanka culus, taasoo keentay in lagu tilmaamo kooxdii dhimashada" si ay u muujiyaan sida ay u adag yihiin oo ay u tartamayaan Koobka Adduunka ee Sweden 1958 Guruubka D ee koobkii aduunka ee 1958 lagu qabtay Sweden ayaa lagu tiriyaa in uu yahay guruubka ugu horeeyay ee xoogan oo kooxo isku mid ahi ay ku wada jireen.

Kooxdan waxaa ka mid ahaa Brazil oo ah kooxdii ugu xoogga badneyd ee ugu dambeyntii ku guuleysatay horyaalnimada, Midowga Soofiyeeti oo ku guuleystay dahabka Olombikada 1956-kii, kooxdii Ingriiska ee muddada dheer ku hamineysay inay ku soo baxaan hanashada Koobka Adduunka, iyo ugu dambeyntii Austria oo ku guuleysatay maarta koobkii adduunka ee hore 1954kii.

Ugu dambeyntiina, soo bixitaanku waxuu noqday Brazil iyo Soviets Ugu horrayn kooxdii dhimashada Paul Dyche, oo ah tafatiraha Faransiiska ee BBC-da majaladda "Kubadda Cagta: Taariikhda, Dhaqanka, Dhaqaalaha, Bulshada", ayaa sharraxay in adeegsiga weedha "kooxdii dhimashada" ee Koobka Adduunka ay dib ugu soo laabatay Koobkii Adduunka ee 1970-kii, isagoo sharraxaya sida ay Group C u adkeyd.

Kooxdaas waxaa ku jiray Brazil, England, Czechoslovakia iyo Romania

Xulka qaranka Brazil wuxuu ahaa hadal-hayntii waqtigaas, waxaana hoggaaminayay jiil taariikhi ah oo uu hormuud u ahaa Pelé, kaddib markii ay ku guuleysteen Koobabka Adduunka ee 1958 iyo 1962, ka hor inta aysan mar kale hanan Koobkii Adduunka ee Mexico 1970 Dhanka xulka qaranka Ingiriiska, waxay ahaayeen kuwii hayay koobka (Koobka Adduunka 1966), sidaas darteed kulankoodu waxa uu noqday mid dhex maraya kuwii hore u qaaday koobka iyo kuwii markaas hayay, kuwaas oo ugu dambayntii ka soo baxay guruubka Xulka qaranka Czechoslovakia wuxuu lahaa waayihii sare iyo hoos u dhaca lixdamaadkii iyo toddobaatanaadkii qarnigii hore, wuxuuna ku khasaaray finalkii 1962 ee ay la ciyaareen Brazil.

Isku aadkii ugu adkaa abid

Ditchie wuxuu aaminsan yahay in kooxda dhimashada" ee ugu adkeyd taariikhda ay ahayd wareegga labaad ee Koobkii Adduunka 1982, kaas oo ay ku wada jireen xulalka qaranka Argentina, Brazil iyo Italy Xulka Argentina ee waqtigaas wuxuu ahaa kan hayay koobka, waxaana safkiisa ku jiray mid ka mid ah ciyaartoyda ugu wanaagsan ee kubadda cagta soo mara Diego Maradona oo markii ugu horreysay ka qaybgalayay Koobka Adduunka Brazil, oo markaas haystay saddex koob, waxay tartankaas ku lahayd koox ay falanqeeyeyaashu ku tilmaameen "kooxdii ugu farsamada fiicnayd" ee abid soo martay, iyadoo ay ka mid ahaayeen Falcao, Zico iyo Socrates.

Italy, oo markaas lahayd laba koob, waxay ahayd kooxda ugu yaraan laga filayay inay ka soo baxdo guruubka, maadaama ay ciyaar hooseeysay ku muujiyeen wareeggii koowaad, balse waxay sameeyeen lama filaan Azzurri-gu waxay 3–2 ku garaaceen kooxda Samba ee Brazil, mid ka mid ah kulammadii ugu caansanaa tariikhda Koobka Adduunka, kadib saddexley (hat-trick) uu dhaliyay Paolo Rossi, waxayna 2–1 ku adkaadeen Argentina. Sidaas ayay Talyaanigu socdaalkooda u dhamaystireen, ugu dambayntiina waxay ku guuleysteen koobka aduunka ee dhammaadka tartanka.

Isku aadkii isku dheelitirnaa

Koobkii Adduunka ee 1994 ee lagu qabtay Maraykanka, Guruubka Shanaad waxaa ku jiray xulka qaranka Italy oo markii dambe gaaray finalka tartanka Jamhuuriyadda Ireland, Mexico iyo Norway Kooxaha guruubkan ku jiray ma lahayn taariikh ama heer ciyaareed oo aad u sarreeya, marka laga reebo "Talyaaniga. Si kastaba ha ahaatee, habsocodkii tartanka ayaa guruubkan ka dhigay tusaale isu-dheellitirnaan iyo tartan aad u kulul, kadib markii dhammaan afarta kooxoodba ay heleen afar dhibcood. Farqiga goolasha ayaa noqday midka kala saaray kooxaha, waxaana wareegga xiga u gudbay saddex koox, marka laga reebo xulka Norway.

Rajadii Argentina oo dhimatay Koobkii Adduunka ee Aasiya lagu qabtay 2002, Guruubka F wuxuu soo jiitay indhaha dadweynaha kadib markii lagu naanaystay "Kooxda Dhimashada" ee tartankaas Guruubka waxaa ku jiray xulka Argentina oo ay ka buuxeen xiddigo waaweyn sida Gabriel Batistuta, Hernán Crespo iyo Juan Verón, kuwaas oo tartanka u yimid iyagoo soo bandhigay ciyaar heer sare ah intii lagu jiray isreeb-reebka, isla markaana saadaalin badan lagu sheegay inay gaari doonaan finalka Tokyo.

Sidoo kale, waxaa guruubka ku jiray xulka xoogga badan ee England oo ay hoggaaminayeen xiddigaha David Beckham, Steven Gerrard iyo Michael Owen; xulka Nigeria oo uu hogaaminayay Okocha isla markaana ka buuxeen hiboyin; iyo xulka Sweden oo markaas haystay Zlatan Ibrahimović isaga oo da'yar oo heerkiisii ugu sarreeyay ku jira.

Ugu dambayntii, natiijooyinka guruubku waxay noqdeen kuwo lama filaan ah, iyadoo kooxaha Skandinavianka ah (Sweden) iyo "Saddexda Libaax" (England) ay u gudbeen wareegga xiga, halka xulka Argentina ee Albiceleste" si naxdin leh uga haray tartanka Seddexda kooxood ee ku guuleystay koobka adduunka hal group ku wada jira koobkii Adduunka ee 2014 ee Brazil ka dhacay, wuxuu isku keenay Italy, England, Uruguay iyo Costa Rica, kuwaas oo saddex ka mid ah hore u soo  noqdeen kuwo ku guuleystay Koobka Adduunka.

Guruubkani wuxuu ahaa mid aad u adag oo si weyn loo tartamayay, maadaama Italy u timid tartanka iyadoo rajooyin waaweyn laga qabay, kaddib markii ay noqdeen kuwa kaalinta labaad ka galay Euro 2012, ayna ku guuleysteen biladdii bronze ee Confederations Cup 2013. Waxay ku hoggaaminayay tababare Cesare Prandelli, oo qaab weerar ah la yimid kooxda, kabtankooda Gianluigi Buffon, iyo xiddiga khadka dhexe ee farsamada sare Andrea Pirlo.

Dhanka kooxdaSaddexda Libaax ee England, waxay ahayd koox ka buuxda xiddigaha Premier League-ga, oo uu hoggaaminayay weeraryahanka gool-dhalinta badan Wayne Rooney, da'yarka rejooyinka badan lahaa Raheem Sterling, iyo labadii xiddig ee khadka dhexe Steven Gerrard iyo Frank Lampard Uruguay, oo laba jeer qaaday Koobka Adduunka, waxay ka qayb gashay tartanka 2014 iyadoo ah koob-qaadihii Koonfurta Ameerika iyo kaalinta afaraad ee Koobka Adduunka 2010. Waxay ku hoggaaminayeen xiddigaha weerarka Edinson Cavani iyo Luis Suárez.